Cổ phiếu quỹ là cổ phiếu mà một công ty mua lại từ thị trường sau khi đã phát hành, sử dụng nguồn vốn dự trữ hoặc vốn thặng dư (vốn chủ sở hữu). Việc mua cổ phiếu quỹ làm giảm vốn điều lệ của công ty. Theo quy định hiện hành, công ty phải có sự đồng ý của cổ đông thông qua đại hội cổ đông trước khi tiến hành mua hoặc tiêu hủy cổ phiếu quỹ. Cổ phiếu quỹ không có quyền biểu quyết và không được trả cổ tức.
Tại sao doanh nghiệp mua cổ phiếu quỹ?
Mua để bán lại kiếm chênh lệch: Doanh nghiệp có thể mua cổ phiếu quỹ khi giá thấp và bán lại khi giá tăng để kiếm lợi nhuận. Mặc dù lợi nhuận từ chênh lệch không được tính vào lợi nhuận ròng, nhưng nó giúp cải thiện nguồn vốn thặng dư của công ty.
Nâng tỷ lệ nắm giữ cổ phiếu: Việc mua lại giúp tăng tỷ lệ sở hữu cổ phiếu của công ty, từ đó giảm rủi ro bị thâu tóm.
Hoán đổi khi thâu tóm công ty khác: Công ty có thể sử dụng cổ phiếu quỹ để thanh toán khi mua lại công ty khác, giúp tiết kiệm tiền mặt cho các kế hoạch đầu tư khác.
Cải thiện giá cổ phiếu: Khi số lượng cổ phiếu lưu hành giảm, cung giảm so với cầu, giúp giá cổ phiếu tăng lên và thu hút sự quan tâm của cổ đông.
Cải thiện các chỉ số tài chính: Giảm số lượng cổ phiếu giúp tăng lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS) và cải thiện các chỉ số như ROE và PER, từ đó tạo sự hấp dẫn với nhà đầu tư.
Nhận quyền chọn mua cổ phiếu: Doanh nghiệp có thể trao quyền chọn mua cổ phiếu cho nhân viên với mức giá cố định, khuyến khích họ làm việc hiệu quả hơn.
Rủi ro và điều cần chú ý khi mua cổ phiếu quỹ
Giảm tỷ trọng vốn chủ sở hữu: Việc mua cổ phiếu quỹ có thể làm giảm tỷ lệ an toàn vốn, ảnh hưởng đến cấu trúc tài chính của công ty và tạo lo ngại cho nhà đầu tư.
Cản trở tăng trưởng dài hạn: Số tiền bỏ ra để mua cổ phiếu quỹ có thể được sử dụng cho các cơ hội đầu tư khác. Nếu không cân nhắc kỹ lưỡng, việc này có thể làm giảm khả năng phát triển bền vững của công ty.
Cổ phiếu có thể rớt giá: Việc bán lại cổ phiếu quỹ có thể dẫn đến tăng số lượng cổ phiếu trên thị trường, gây áp lực giảm giá. Ngược lại, nếu tiêu hủy cổ phiếu quỹ, có thể tạo ra sự gia tăng giá cổ phiếu, nhưng cũng làm giảm giá trị doanh nghiệp trong ngắn hạn.
Kết luận
Cổ phiếu quỹ mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp như tăng cường kiểm soát, cải thiện giá cổ phiếu và thu hút nhà đầu tư. Tuy nhiên, doanh nghiệp cũng cần thận trọng với các rủi ro liên quan, đặc biệt là trong việc quản lý nguồn vốn và định hướng phát triển dài hạn.